Het is gemakkelijk om te denken ‘Als ik me aan de regels houd krijg ik geen problemen’. Maar is dat wel zo? Bijvoorbeeld in de praktijk van werken met beeldschermen. We zitten er dagelijks steeds meer achter, gemiddeld zo’n 4 tot 7 uur afhankelijk van de functie. Hoe zit het met regels en risico’s?
Regels voor werken met beeldschermen zijn in de negentiger jaren – na onderzoek – vastgelegd in het Besluit Beeldschermwerk, afgekort Beeldschermbesluit. Zo werd de maximale werktijd per dag aan een beeldscherm beperkt tot 6 uur. De wet heeft jarenlang prima gefunctioneerd; de Arbeidsinspectie controleerde erop. Nu is een minder strenge Europese richtlijn leidend.
De technologische veranderingen zijn intussen snel gegaan. Zelf ben ik van de generatie die nog zonder beeldscherm heeft gewerkt. De eerste beeldschermen waren oranje of groen monochroom. Tekst werd geschreven in speciale letters opgebouwd uit een beperkt aantal punten. In de negentiger jaren had ik mijn eerste mobiele PC, een Tulip van 5 kilogram met vast smal beeldscherm en toetsenbord. Nu ga ik op stap met iPad2 en SMART-phone; het weegt een tiende en kan veel meer. We weten niet beter meer dan dat we beschikken over elegante platte grote gekleurde schermen op het bureau en over mobiele apparatuur, zoals tablets met touch screens, voor onderweg.
Waarom zijn richtlijnen voor beeldschermwerk losser geworden, terwijl het gebruik van beeldschermen juist blijft toenemen. Zelf ben ik alleen maar drukker geworden met zorgen dat ik gezond achter mijn beeldscherm zit en er verstandig mee omga. Ons lijf is niet gebouwd voor langdurig stil zitten werken achter beeldschermen. Toch geeft onderzoek aan, dat mentale belasting momenteel een groter probleem is dan de fysieke belasting. Onderzoeken zoals de Arbomonitor en een evaluatie van beeldschermwerk uit 2007 geven aan dat beeldschermwerk inmiddels minder problemen met zich zouden meebrengen, bijvoorbeeld vanwege verbeterde technologie. Een combinatie met andere factoren, zoals werkdruk, blijft risicovol.
Als zelfstandige professional heb ik gelukkig veel ruimte om mijn werk zelf in te richten. Ik probeer mijn werklast te optimaliseren door complexer taken met meer aandacht te doen. Vaker kiezen voor wat ik belangrijk vind betekent ook dat ik vaker kies om andere dingen niet meer te doen. Maar in een baan kan dat anders zijn. Ben je nog veilig als je baas je wel intensief met beeldschermen laat werken, maar je daar minder bij helpt? Het lijkt mij niet.
Tip. Ga ook eens na voor uzelf hoe het nu eigenlijk zit met de gezondheid van uw beeldschermwerk. Hoeveel uur doet u dat op een dag? Met wat voor apparatuur? is die goed af te lezen? Is die functioneel voor het werk dat u ermee doet? Is uw lichaamshouding rechtop actief en ontspannen? Neemt u voldoende pauzes? Wat kleine verbeteringen kunnen u al snel meer tijd en comfort opleveren.
Volgens mij biedt het toepassen van regels nu minder garanties. Beeldschermwerk is te complex geworden om risico’s te kunnen voorkomen met enkel de toepassing van een paar regels. Conclusie: We hebben ook ons eigen gezonde verstand en menselijke ervaring en gevoel weer nodig om onszelf te behoeden voor blootstelling aan onnodige risico’s.
Één reactie
Niek Nendels
Goed stuk, helemaal mee eens. En wat nog te denken van de efficiency- en comfort slagen die te behalen zijn op het gebied van beeldschermwerk. O.a. het toepassen van sneltoetsen, betere typevaardigheid, afwisselend staand en zittend werken.