Plichten en regels, daar zijn wij niet zo van. Nederlanders schrijf je niet de wetten voor. We vinden dat we heus zelf wel weten wat we doen. Dat gaan voor avontuur is een kracht, maar tegelijk ook wel lastig als leven en werk zo snel en ingrijpend veranderen. Lees verder, ook als u niet naar ‘Zorgplicht, Arboregels en ergonomie’ gaat op 13/11.

Nederlanders staan van oudsher open voor iets nieuws. We reizen de hele wereld af en eten gerechten uit andere landen,. We pakken nieuwe uitdagingen graag op en regelen het wel even …  In een programma zoals ‘Ik vertrek’ is te zien, dat succes niet vanzelfsprekend is. Vooraf nemen mensen flinke risico’s bij het realiseren van hun droom. Achteraf realiseren zij zich de waarde van wat ze achterlieten. De mensen passen zich aan en het geluk krijgt een nieuwe vorm.

Voor verandering kunnen we inmiddels ook gewoon thuis blijven. Een filmpje over de eerste mobieltjes ruim tien jaar geleden, bij Zomergasten met Daan Roosegaarde, ziet er anno 2013 onwerkelijk uit. Mobiel bellen is vanzelfsprekend geworden. Online werken, altijd en overal en samenwerken in een flexkantoor zijn de dagelijkse realiteit. Al het nieuwe is in het begin leuk en uitdagend, totdat …. je ontdekt, dat je niet altijd bereikbaar wilt zijn en ook eens rust nodig hebt.

Het Nieuwe Werken krijgt al zo’n twintig jaar vorm met het enthousiasme van ontdekkingsreizigers. We doen het gewoon! Niets mis mee. Maar het haleluja van de fase van ‘forming’ in deze gezamenlijke ontwikkeling ( Tuckman, 1965) is al voorbij. In de fase van ‘storming’ komen nu de conflicten op tafel. Het Nieuwe Werken levert niet altijd en overal gezonde productiviteit op, maar veroorzaakt ook extra werkdruk, RSI en stress. Veel geduld en wederzijds is respect is nodig om in deze fase oplossingen te vinden voor serieuze problemen.

De ontwikkeling van slimmer werken gaat razendsnel en dendert in sneltreinvaart verder. Ermee stoppen is geen optie. Wel vind ik dat werkgevers hun verantwoordelijkheid voor arbeidsomstandigheden beter kunnen gaan delen met werknemers. Een treinreis voelt veiliger met een goede machinist, die de gevaren onderweg kent en rode seinen niet negeert. Daar komt bij, dat extra voorzichtigheid is geboden, omdat effecten van het Nieuwe Werken zich nu pas beginnen te manifesteren. Het is nog te nieuw voor grootschalige meetresultaten. Kan de praktijk van ‘collectief als organisatie anders moeten werken’ transformeren naar individueel weer ‘de regie krijgen over hoe we kunnen en willen werken’?

Slim werken op (eigen) menselijke maat is een uitdaging. Wordt het een plicht van organisaties om individuen op alle niveaus de ruimte te geven voor het ontwikkelen van verantwoord werken? Dat mag – van mij in ieder geval – eerder regel dan uitzondering zijn.